Kociewski przysmak, czyli fefernuski są do dziś na naszych stołach

Kociewiacy, szczególni ci starsi dobrze pamiętają tę tradycję. Bo w niemal w każdym domu fefenrnuski trafiały na stoły biesiadników. Ale dokładnie nie wiadomo, kiedy pojawiła się tradycja ich przygotowywania. Próbowali to ustalić specjaliści z ministerstwa rolnictwa, którzy szukali odpowiedzi na to pytanie przed wpisaniem tego przysmaku na listę produktów tradycyjnych.

Uważa się, że autorką receptury fefernusków jest Waldburga Jaruszewska, która
w latach 60. i 70. była gospodynią na plebanii w Lignowach Szlacheckich. Słynęła w okolicy z pieczenie pysznych pierników.

Dziś ten kociewski przysmak można zrobić samemu, albo wybrać się na zakupy do Piekarni Cukierni Kropek, która postanowiła pielęgnować tę kociewską tradycję i przed świętami ma w ofercie ten właśnie produkt.

- Ciasto robimy nadal na tradycyjnej recepturze, ale ją ubogacamy – mówi Piotr Kropidłowski, właściciel Piekarni Cukierni Kropek. - Kiedyś robiło się je tylko na cukrze. My dodajemy też miód. Fefernuski są powleczone pomadą. W ofercie mamy dwa smaki – jeden z subtelnym aromatem miętowym Drugi z aromatem pomarańczowym. W tym przypadku ciasto jest czekoladowe. Są bardziej delikatne i wilgotne w środku. Ten produkt wypuszczamy na rynek po raz pierwszy.

Ze świętami Bożego Narodzenia kojarzony jest też smak słodkich kartofelków. Dawniej powstały z prostych produktów. Tych, które były dostępne – puree ziemniaczane, do którego dodawano cukier puder i mleko w proszku. Tak powstawał ich słodki smak. Dziś to zupełnie inny produkt. A wszystko dlatego, że dostępność wyjątkowych surowców jest znacznie łatwiejsza.

- Dziś kartofelki mają 50 proc. miazgi migdałowej. Marcepan importujemy od jednego z najbardziej znanych producentów w Europie – opowiada Piotr Kropidłowski.

Nazwa fefernuski występuje w publikacji na temat tradycji kuchni kociewskiej  – W kuchni i przy stole pod redakcją Romana Landowskiego. Autor tak o nich pisze - Inksza forma feferkucha zes ździebko inszego ciasta to byli kuszki co sia mianowali fefernuski, psieczóne na plaskaty blasze.

Autor podaje metodę wyrobu fefernusków: Na wysmarowany tłuszczam i posztrojowany mónko ułożyć paski ciasta, pocióńć na wirfle i wstawić blacha do fest nahajcowanego psieca. Po wyjańciu dać sia jamu łostudzić, polać farinó rozmóncóno wew kapce wody zes białtkam.

Nazwa fefernuski pochodzi z niemieckiego pfeffernusskuchen, gdzie pfeffer znaczy pieprz, pierny, a nuss – orzech, czyli twardy. Ciasteczka, gdy są gotowe do spożycia stają się miękkie i rozpływają się w ustach.

W 2006 roku fefernuski zostały wpisane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi na Listę Produktów Tradycyjnych w kategorii Wyroby piekarnicze i cukiernicze.