Krótka historia kościoła św. Katarzyny w Starogardzie Gdańskim

Kościół św. Katarzyny w Starogardzie Gdańskim został wybudowany w 1802 roku na fundamentach średniowiecznego kościoła, a w 2003 roku obiekt wpisano do rejestru zabytków.

Jest to pierwszy gotycki kościół w tym miejscu zbudowany w XV wieku. Pierwotnie zbudowany został przy wschodniej stronie murów miejskich, przy starym kanale młyńskim. Prawdopodobnie był świątynią o drewnianym szkielecie, wypełniony cegłą. Od 1577 użytkowali go luteranie.

Został zniszczony w 1659 podczas wypędzenia z miasta Szwedów. Kolejna świątynia spłonęła podczas pożaru całego miasta w 1792. Obecny kościół wybudowano w 1802, a wieżę w 1873. Na wykończonej w 1873 r. wieży znajduje się marmurowa figura Chrystusa Błogosławiącego Dziatki, replika rzeźby wybitnego duńskiego artysty Bertela Thorvaldsena.

Od 1945 roku należy do katolików. Kościół usytuowany jest w północno-wschodnim narożniku starogardzkiego rynku. Budowla ma trzy nawy i strzelistą wieżę, najwyższy obiekt w starej części miasta. Wewnątrz częściowo zachował się autentyczny wystrój.

Święta Katarzyna Aleksandryjska należała do najbardziej znanych świętych, szczególnie na Wschodzie, chociaż jej kult rozwinął się także i na Zachodzie. Jednakże mało jest o niej wiadomości. Są dwa opisy jej męki i śmierci, ale pochodzą dopiero z wieku VI i są powiązane z legendami.

Według zachowanych źródeł Katarzyna pochodziła ze stolicy Egiptu, Aleksandrii, wywodziła się z królewskiego rodu. Była więc osobą zamożną i bardzo wykształconą we wszystkich ówczesnych dziedzinach. Miała wielu znamienitych kandydatów na męża, ale ich propozycje odrzucała, złożyła bowiem jako chrześcijanka dozgonny ślub czystości. W wieku 18 lat umacniała w wierze chrześcijan prześladowanych za czasów rzymskiego cesarza Maksencjusza. Próbowała również przekonać swoimi argumentami samego cesarza, obecnego wówczas w Aleksandrii, do wiary w Chrystusa. Maksencjusz zarządził dysputę grona kilkunastu filozofów z Katarzyną. Filozofowie zostali przekonani przez Katarzynę i nawrócili się na chrześcijaństwo. Katarzyna, jak bywało to z innymi chrześcijanami podczas prześladowań, była zmuszana do złożenia ofiary pogańskim bożkom, w konsekwencji do wyparcia się wiary w Chrystusa, lecz nie poddała się. Aresztowano ją i poddano strasznym torturom. Było to na początku IV wieku około roku 307-312. Według legendy ciało św. Katarzyny aniołowie przenieśli z Aleksandrii do kościoła klasztornego na Górze Synaj, gdzie relikwie świętej przebywają do dzisiaj.

Liturgiczny obchód ku czci św. Katarzyny Aleksandryjskiej, dziewicy i męczennicy, przypada na dzień 25 listopada i ma rangę wspomnienia dowolnego.

W ikonografii św. Katarzyna jest ukazywana ?jako młoda dziewica o niezwykłej urodzie, w koronie na rozpuszczonych falujących włosach, w bogatej sukni, z księgą w dłoni lub jako męczennica z atrybutami męczeństwa (koło zębate, miecz), u jej stóp leży niekiedy głowa lub postać cesarza Maksencjusza; atrybutem Katarzyny jest także pierścień zaręczynowy, wkładany jej na palec przez Dziecię Jezus jest to symbol mistycznych zaślubin z Chrystusem.