Starogard: Krzyżacy opanują miasto

Wystawa będzie to niezwykła. A tak naprawdę wystawy będą dwie - jedna pokaże w jaki sposób w Starogardzie kręcono film Aleksandra Forda "Krzyżacy", druga zaś przedstawiać będzie dzieje Zakonu Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego na Pomorzu. Te dwie ekspozycje będzie można zobaczyć w jednym miejscu i w jednym czasie. Gdzie i kiedy?

- Planujemy zorganizować wystawę z okazji 600 - lecia bitwy pod Grunwaldem oraz 50 - lecia ekranizacji filmu "Krzyżacy" - mówi Andrzej Błażyński, dyrektor placówki. - Wielu mieszkańców jeszcze pamięta, że w okolicach Starogardu kręcono sceny do tego filmu. Na pewno powstała tutaj cała sekwencja dotycząca grodu Juranda ze Spychowa, który przecież zbudowali miejscowi rzemieślnicy w Famosie. Budowla stanęła potem na jeziorze Jamertal. Również w okolicach stolicy Kociewia powstawały sceny bitwy pod Grunwaldem, a w okolicach Godziszewa kręcono scenę, w której samobójstwo popełnił Zygfryd de Loewe.

W Starogardzie wciąż mieszkają osoby, które doskonale pamiętają przyjazd ekipy filmowców. Co więcej, część z nich zatrzymała się w domach starogardzian. Państwowe Stado Ogierów dysponowało końmi i nieodzownymi jeźdźcami, a spora grupa młodzieży ze szkół średnich, szczególnie dziewcząt, statystowała w filmie. Te wszystkie osoby mogą pomóc muzeum w realizacji niezwykłego przedsięwzięcia.

- Udało nam się już dotrzeć do kilku osób, które mają pamiątki sprzed 50 lat - przyznaje dyrektor. - Największe zbiory otrzymaliśmy od pana Mieczysława Hermana i pani Heleny Borkowskiej. Są to naprawdę niezwykłe fotografie pokazujące nie tylko fragmenty z planu, ale także mieszkańców biorących udział w filmie. Nam najbardziej zależy na pokazaniu realizacji tego filmu. Chcemy dotrzeć do ludzi, którzy brali w tym udział.

Na wystawę złożą się nie tylko fotografie, ale także rekwizyty. Już dziś wiadomo, że do muzeum trafi m.in. drewniany miecz używany podczas kręcenia filmu, a także miecz aluminiowy. Jest też charakterystyczny płaszcz krzyżacki oraz fragmenty zbroi. To już naprawdę sporo, ale w muzeum liczą na więcej.

- Pamiętam, że premiera filmu odbyła się właśnie u nas - wspomina Henryk Spychalski z muzeum. - Było to 10 września 1960 roku. Kino było oblegane. Dziennie odbywało się po 6-8 seansów. To były niezwykłe czasy. Dziś docieramy do fotografii, które są czarno-białe, często bardzo małych rozmiarów. Nieoceniona jest pomoc Wydawnictwa Bernardinum, gdzie te zdjęcia poddawane są obróbce. Pomaga nam Krzysztof Mania, który z niewielkiego zdjęcia potrafił zrobić cuda.

Na wystawie zdjęcia będą sporych rozmiarów - 40 x60 cm oraz 50 x70. Osoby, które posiadają pamiątkowe zdjęcia i zdecydują się je użyczyć placówce, zostaną wymienione w katalogu wystawy oraz wyszczególnione pod swoimi eksponatami.
W muzeum przygotowywana jest też jeszcze jedna ekspozycja, która wiąże się z 600. rocznicą bitwy pod Grunwaldem. Będzie ona możliwa dzięki owocnej współpracy starogardzkiej placówki z podobną w Bawarii. Zaprzyjaźniony z kociewskim muzeum dr Wiesław Gogen, który interesuje się zakonem krzyżackim, zaoferował swoją pomoc. Do Starogardu trafią więc m.in. ogromne plansze ukazujące historię zakonu. Ekspozycja będzie wzbogacona eksponatami, które dotyczą tamtego okresu.

Planuje się, że ekspozycje będzie można zobaczyć w placówce w drugiej połowie czerwca. W muzeum czynione są też starania, aby na wernisaż niezwykłych wystaw zaprosić jak najszersze grono gości. Niewykluczone, że do stolicy Kociewia przyjedzie sam Mieczysław Kalenik, który w "Krzyżakach" grał przecież Zbyszka z Bogdańca. Na pewno obie wystawy będą dostępne szerokiej publiczności do 25 września.

Masz zdjęcie lub rekwizyt?

Muzeum Ziemi Kociewskiej poszukuje fotografii ukazujących pobyt ekipy filmowej w mieście i okolicach. Potrzebne są również rekwizyty z planu filmowego, ubiory, uzbrojenie (miecze, topory lub halabardy), które do dziś mogą zalegać na strychach czy w piwnicach. Osoby, które są w stanie pomóc placówce, proszone są o kontakt:Muzeum Ziemi Kociewskiej, ul. Boczna 2, tel. 58 562 46 75, e-mail: [email protected]. Można również kontaktować się z redakcją - tel. 58 560 11 70, e-mail: [email protected]